DUYÊN ĐƠN (HỒNG ĐƠN)

DUYÊN ĐƠN (HỒNG ĐƠN)

Hồng đơn còn được biết đến với tên gọi khác là hoàng đơn, duyên đơn, duyên hoàng, đơn phấn, tùng đơn, châu đơn, châu phấn. Đây là vị thuốc  nằm trong nhóm thuốc dùng ngoài, khu trùng của Dược vật Đông y và  đó chính là một khoáng vật.

Hồng đơn có tên khoa học là Minium.

Thành phần hóa học:

Hồng đơn có bột màu vàng, cam, đỏ, tím. Hoạt chất chính là oxit chì Pb3O4 hay PbO, PbO2 (một chất độc).

Nguồn gốc:

Hồng đơn có thể được chế biến bằng cách oxy hóa chì hay chế từ một chì oxit gọi là mátsicô. Tùy theo độ khác nhau mà người ta có thể được mật đà tăng hay duyên đơn.

Hồng đơn là một chất màu đỏ sẫm tươi, nặng. Còn được dùng làm thuốc và trong kỹ nghệ sơn, thủy tinh hay tráng men.

Tính vị:

Có vị cay, tính hơi lạnh và không độc

Công dụng:

Hồng đơn dùng chủ yếu bên ngoài, chữa các bệnh ngoài da sinh cơ. Bôi ngoài thì đuổi được độc và làm cho mau lên da non. Nó là một thành phần để nấu cao dán nhọt có họ cao màu đen.

Được dùng uống trong để chữa bệnh thuộc đàm, trấn tâm, chữa động kinh. Nhưng do có chì độc nên dùng hết sức hạn chế, nhất là đối với cơ thể suy nhược. Nên dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ hay thầy thuốc.

Thường dùng chữa nôn ọe, ăn vào nôn ra,  trừ nhiệt độc, cầm máu, thổ huyết và khái huyết nhưng gần đay ít dùng hơn

Theo tây y thì  không dùng hồng đơn để uống vì có độc. Thường thì chỉ dùng để chế thành cao, dán mụn nhọt. Ngoài ra, còn dùng làm bột pha sơn màu đỏ, kỹ nghệ nấu thủy tinh…

Liều dùng:

Uống hàng ngày là 1 đến 2g, dưới hình thức thuốc bột hay viên.

Một số bài thuốc:

Chữa mất ngủ do sợ mà tim hồi hộp, kinh giản:

Duyên đơn 3g, long cốt 5g, mẫu lệ 20g, phục linh l0g, quế chi 3g. Bạch thược 5g, cam thảo 3g, sài hồ 4g, hoàng cầm 5g, nhân sâm 3g, bán hạ 5g, nước 600ml. Sắc đến khi còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Lưu ý:

Những người hư hàn, không thực nhiệt không được dùng.

Cần dùng cẩn thận, thời gian dùng ngắn, tránh nhiễm độc do chì.