NGA BẤT THỰC THẢO

Còn gọi là cúc mẳn, cỏ the, thạch hồ tuy, nga bất thực thảo, địa hồ tiêu, cẩu tử thảo.
Tên khoa học Centipeda minima
Thuộc họ Cúc Asteraceac

Mô tả:

Cóc mẳn là một loại cỏ nhỏ mềm, mọc bò lan trên mặt đất ẩm, phân rất nhiều cành, ở ngọn có lông mịn trắng, nhưng toàn thân trông nhẵn bóng, lá đơn mọc so le, hơi hình 3 cạnh, đầu tù, phía cuống hẹp lại, mép có hai răng cưa, có khi 1 hay  3, dài 10-18mm, rộng 6-10mm, gân chính hơi nổi ở mặt dưới lá, gân phụ không rõ, không có cuống. Cụm hoa hình đầu mọc ở nách lá, hoa cái gồm nhiêu lớp, cánh hoa hình ống màu trăng, trên có răng cưa, hoa lưỡng tính ít hơn, tràng hoa hình chuông có 4 răng hình trứng, rộng, màu hơi tím. Quả bế 4 cạnh, có lông mịn nhỏ, mùa hoa các tháng 2-5, mùa quả các tháng 4-7.

Phân bố: mọc hoang ở khắp nơi ẩm thấp, ruộng bỏ hoang tại nước ta. Nhân dân thường hái toàn cây cả rễ về dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô. Không phải chế biến gì đặc biệt.

Công dụng và liều dùng: 

Cọc mẳn chỉ mới thấy dùng trong phạm vi nhân dân, thường dùng chữa ho, viêm phế quản, mắt đau đỏ sưng, chảy nước dãi, tan màng mộng mắt, dùng ngoài chữa eczema

Chữa đau đầu, viêm mũi xoang, thông mũi, tiêu viêm: Dùng một trong số bài thuốc sau

Bài 1: nga bất thực thảo 20g, thảo quyết minh 20g, sắc uống.

Bài 2: nga bất thực thảo, tân di hoa, bạch chỉ, thăng ma, mộc thông, xuyên khung, phòng phong, tế tân, cam thảo, lượng bằng nhau, tán thành bột mịn. Ngày uống ngày 8g chia 2 lần.

Bài 3: nga bất thực thảo 10g, tế tân 4g, can khương 4g, ma hoàng 4g, sắc uống.

Dùng ngoài: nga bất thực thảo tươi giã nát, vắt lấy nước cốt, rồi dùng miếng  bông sạch thấm vào lỗ mũi.

Chữa chứng ho khan, viêm khí quản mạn tính: Dùng một trong số bài thuốc sau:

Bài 1: nga bất thực thảo 12g, tỳ bà diệp 16g, tô tử 16g, sắc uống.

Bài 2: nga bất thực thảo tươi 20g, chua me đất 12g, giã nát, vắt lấy nước cốt uống.

Bài 3: nga bất thực thảo 12g, rau sam 16g, hoàng cầm 12g, ngư tinh thảo 12g, Sắc uống.

Chữa đau mắt đỏ, viêm giác mạc, chữa đau răng: hạ khô thảo 16g, nga bất thực thảo 16g, thảo quyết  minh 16g, cúc hoa 12g, hoặc ngư tinh thảo 20g, nga bất thực thảo 16g, hoàng cầm 12g, sắc uống.

Dùng ngoài: nga bất thực thảo tươi, rửa sạch giã nát vắt lấy nước cốt thấm vào gạc sạch mà đắp lên mắt, hoặc chấm vào chỗ răng sưng đau.

Chữa mẩn ngứa, dị ứng: nga bất thực thảo 12g, kinh giới 12g, bồ công anh 12g, kim ngân hoa 12g, sài đất 16g, cúc hoa 12g hoặc chi tử 16g, nga bất thực thảo 16g, hoàng bá 12g, hoàng liên 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần.

Chữa chứng tăng huyết áp: dùng một trong các bài thuốc sau, sắc uống ngày 1 thang:

Bài 1: nga bất thực thảo 16g,  hạ khô thảo 16g, mẫu đơn bì 12g.

Bài 2: nga bất thực thảo 12g, ngưu tất 12g, cúc hoa 10g, hoa hoè 16g.

Bài 3: nga bất thực thảo 12g, địa cốt bì 12g, tang bạch bì 12g.

Bài 4: nga bất thực thảo 12g, câu đằng 12g, địa long 10g, kim ngân hoa 10g, cúc hoa 10g, bạc hà 5g.