NGẪU TIẾT
Ngẫu tiết cũng gọi là Liên ngẫu là thân rễ đốt ( phần trong bùn) phơi hay sấy khô của cây sen Nelumbo nucifera Gaertn thuộc họ Sen ( Nelumboneae). Cây sen được trồng nhiều nơi trong nước ta để ăn, làm cảnh và làm thuốc.
NGẪU TIẾT
Ngẫu tiết là Ngó cây Sen (Nelumbo Nucifera Gaertn) phơi hay sấy khô có vị ngọt sáp tính bình dùng trị các chứng thổ huyết, ho ra máu, niệu huyết, tiện huyết.
Tính vị qui kinh:
Vị ngọt sáp tính bình. Qui kinh Can, Phế Vị.
Theo các sách cổ:
– Sách Bản thảo cương mục: Sáp bình không độc.
– Sách Bản thảo hội ngôn: Vị đắng, sáp, khí bình không độc.
– Sách Bản thảo cương mục thập di: Vị ngọt hơi đắng tính bình.
– Sách Bản thảo tối yếu: Nhập thủ thiếu âm, túc dương minh, quyết âm kinh.
Thành phần chủ yếu:
Asparagin 2% acginin, trigonilin, tyrosin, ête phosphoric, glucoza, vitamin c, trigonelin và tannin.
Tác dụng dược lý:
A. Theo Y học cổ truyền:
Thu liễm chỉ huyết. Chủ trị các chứng thổ huyết, ho ra máu, niệu huyết, tiện huyết.
Trích đoạn Y văn cổ:
– Sách Nhật hoa tử bản thảo: “Giải nhiệt độc tiêu ứ huyết”.
– Sách Bản thảo cương mục: “Chỉ khái huyết, thóa huyết ( nhổ ra máu), huyết lâm, huyết lî, huyết băng.”
– Sách Bản thảo hội ngôn: “Ngẫu tiết là thuốc tiêu ứ huyết, chỉ huyết lộng hành. Thời Chân phương trị khái huyết, thóa huyết, ẩu huyết, thổ huyết và tiện huyết, niệu huyết, lâm huyết, huyết băng, cho vào tứ sinh ẩm ( lá sen, Trắc bá, Ngãi diệp, Sinh địa đều tươi) uống rất tốt”.
– Sách Bản thảo cương mục thập di: “Bột Ngẫu tiết khai cách, bổ thận, hòa huyết mạch, tán ứ huyết, sinh tân huyết, người sản hậu và thổ huyết ăn tốt”.
– Sách Bản thảo tái tân: “Lương huyết dưỡng huyết, lợi thủy thông kinh”.
B. Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:
Thực nghiệm chứng minh thuốc có tác dụng rút ngắn thời gian chảy máu. Sau khi đốt thành than, chất tannin và chất canxi trong thuốc tăng nên tác dụng cầm máu mạnh hơn.
Ứng dụng lâm sàng:
1. Trị các chứng chảy máu: Thuốc có tác dụng liễm huyết, cầm máu, dùng các bài:
– Ngẫu tiết 20g, Cuống sen 12g, sắc uống trị thổ huyết.
– Ngẫu tiết độc vị giã nước uống hoặc giã nát cho rượu hòa uống trị thổ huyết tốt.
– Ngẫu tiết tươi 40g, Huyết dư than 12g, sắc uống trị huyết lâm.
– Ngẫu tiết, Hạn liên thảo đều 20g, Bạch cập, Sinh Trắc bá diệp đều 16g, phơi hay sấy khô tán bột làm hoàn, mỗi lần uống 6 – 8g, ngày 3 lần. Trị lao phổi, ho ra máu, có thể dùng trị nôn ra máu.
– Bạch cập tỳ bà hoàn gồm Ngẫu tiết, A giao, Bạch cập, Tỳ bà diệp trị lao phổi, ho ra máu.
– Ngẫu tiết tươi giã lấy nước nhỏ mũi trị chảy máu mũi.
– Ngẫu tiết kết hợp với Tiểu kế, Thông thảo, Hoạt thạch, Đạm trúc diệp trị chứng huyết lâm ( tiểu ra máu).
2. Trị trĩ ra máu: Hinh văn Đường dùng Ngẫu tiết 9g, Bạch quả 15g, sắc uống trị trĩ lâu ngày chảy máu không khỏi, uống 1 – 2 thang khỏi. Tiếp theo dùng Đương qui bổ huyết thang nâng sức khỏe ( Tạp chí Trung y Sơn đông 1982, 6:363).
3. Trị nhãn tiền phòng tụ huyết: Trần cẩm Lễ dùng Ngẫu tiết 40g sắc uống, ngày uống 2 thang. Trị 2 ca tụ máu nhãn tiền phòng tây y trị nhiều không khỏi, kết quả tôt ( Tạp chí Trung y Giang tô, 1987,8(7):46).
4. Trị thịt thừa ở mũi ( polip): Tác giả dùng Ngẫu tiết tươi 60g, Ô mai nhục 30g, Bạch phàn 15g, Băng phiến 3g, tán bột mịn thổi vào mũi đau, mỗi giờ 1 lần, 5 ngày là một liệu trình cho đến khi khỏi. Đã trị polip mũi 35 ca, khỏi 27 ca, tốt 5 ca, không khỏi 3 ca ( Tạp chí Trung y1987;6:412).
Liều dùng và chú ý:
– Liều uống 10 – 15g liều cao có thể dùng đến 30 – 60g giã nước uống hoặc dùng làm cao đơn hoàn tán.
– Thuốc dùng tươi tính bình mát, tác dụng chỉ huyết, tán ứ mạnh dùng trong trường hợp xuất huyết do nhiệt. Ngẫu tiết sao than tính bình hơi ôn, tác dụng thu liễm, chỉ huyết tốt, dùng trị chứng xuất huyết mạn tính cơ thể hư hàn.
QUÝ KHÁCH MUA HÀNG VUI LÒNG LIÊN HỆ
Thuốc Bắc Sài Thành
- Địa chỉ 1: 202/14 Hải Thượng Lãn Ông, P.14, Quận 5, TP. HCM
- Địa chỉ 2: 400 Trần Hưng Đạo, P.11, Quận 5, TP. HCM
- Hotline: 0939 714 275
Hãy là người đầu tiên nhận xét “NGẪU TIẾT”
Sản phẩm tương tự
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.